TR
es
en
mx
it
pt
fr
tr
de

Tehlikeli Malların Sınıflandırılması ve Etiketlenmesi: Şirketler için Kılavuz

Tehlikeli malların taşınması ve depolanması, insanların, çevrenin ve tedarik zincirinin bütünlüğünün güvenliğini sağlamak için dikkatli bir yönetim gerektirir. Bu ürünlerin doğru sınıflandırılması ve etiketlenmesi yalnızca doğru tanımlamaya olanak sağlamakla kalmaz, aynı zamanda uluslararası düzenlemelere uyumu da kolaylaştırır. Bu makalede, etiketleme, kodlama ve işaretleme ekipmanı ve çözümleri sağlama konusunda uzman olan United Barcode Systems, şirketlerin bu tür malları etkin bir şekilde yönetmek için dikkat etmesi gereken temel hususları açıklamaktadır.

Tehlikeli malların sınıflandırılması ve etiketlenmesinde neler yer alır?

Tanım ve ana hedefler

Tehlikeli malların sınıflandırılması ve etiketlenmesi, sağlık, güvenlik veya çevre için tehdit oluşturabilecek maddelerle ilişkili tehlikeleri tanımlamayı ve iletmeyi amaçlayan düzenlenmiş bir süreçtir. Bu, diğerlerinin yanı sıra yanıcı, toksik, aşındırıcı, patlayıcı ve radyoaktif ürünleri içerir.
Bu sınıflandırmanın temel amacı, bu ürünlerin taşınması, elleçlenmesi ve depolanması sırasında kazaları önlemek ve riskleri en aza indirmektir. Bunu başarmak için, tehlikenin niteliğini ve yönetimi için uygun protokolleri belirleyen belirli kategoriler oluşturulmuştur. Operatörlerin, nakliyecilerin ve güvenlik personelinin lojistik zincirinin herhangi bir noktasında bu maddeleri tanıyabilmesi ve uygun şekilde kullanabilmesi için açık ve kesin etiketleme şarttır.

Etiketlemeyi düzenleyen uluslararası yönetmelikler

Tehlikeli malların etiketlenmesi, bu ürünlerin güvenli ve yeknesak bir şekilde ele alınmasını sağlamak için standartları çoğu ülke tarafından benimsenmiş olan çeşitli uluslararası kuruluşlar tarafından düzenlenmektedir.
En önemli düzenleyici çerçevelerden biri, Birleşmiş Milletler tarafından geliştirilen Kimyasalların Sınıflandırılması ve Etiketlenmesine İlişkin Küresel Uyumlaştırılmış Sistemdir (GHS). Bu sistem, tehlikeli maddelerin sınıflandırılması için kriterler oluşturmakta ve piktogramlar, sinyal kelimeleri ve tehlike ve önlem ifadeleri gibi etiketlerde yer alması gereken temel unsurları tanımlamaktadır.
Buna ek olarak, kullanılan taşıma türüne bağlı olarak, özel düzenlemeler uygulanır.

Uluslararası tehlikeli mal yönetmelikleri

Karayolu taşımacılığı için ADR Anlaşması

ADR Anlaşması (Tehlikeli Malların Karayolu ile Uluslararası Taşımacılığına ilişkin Avrupa Anlaşması) tehlikeli maddelerin karayollarında taşınmasını Avrupa düzeyinde düzenlemektedir. Bu anlaşma, risk sınıflandırmaları, paketleme ve etiketleme gerekliliklerinin yanı sıra güvenli taşıma için gerekli koşulları belirler.
ADR, şirketleri ayrıntılı dokümantasyon sağlamak, bu maddeleri taşıyan araçları işaretlemek ve sürücüleri acil durum müdahalesi konusunda eğitmekle yükümlü kılmaktadır.

Deniz taşımacılığı için IMDG kodu

Tehlikeli malların deniz yoluyla taşınması için IMDG Kodu (Uluslararası Denizcilik Tehlikeli Mallar Kodu), kargo gemilerinde güvenliği sağlamak için uyulması gereken düzenlemeleri belirler.
Bu kod, gemilerin içindeki paketleme, etiketleme ve depolama prosedürlerini tanımlar ve gemide sızıntı, kimyasal reaksiyon veya yangınları önlemek için tehlikeli maddelerin doğru şekilde istiflenmesini sağlar. Ayrıca, her bir konteynerin görünür ve açık işaretlerle tanımlanmasını ve böylece nakliye sırasında ürünlerin güvenli bir şekilde taşınmasını gerektirir.

Hava taşımacılığı için IATA düzenlemeleri

Tehlikeli malların havayoluyla taşınması, bu malların sınıflandırılması, paketlenmesi ve etiketlenmesi için katı kurallar koyan IATA (Uluslararası Hava Taşımacılığı Birliği) tarafından düzenlenmektedir.
Uçaklar özel güvenlik koşulları gerektirdiğinden, IATA düzenlemeleri tek bir uçuşta taşınabilecek tehlikeli madde miktarına sınırlamalar getirmektedir. Aynı zamanda, şirketler detaylı dokümantasyon sağlamalı ve uçuş ortasında meydana gelebilecek olaylardan kaçınmak için ürünlerin doğru etiketlendiğinden emin olmalıdır.

REACH ve CLP: Tehlikeli malların tanımlanmasına yönelik temel düzenlemeler

Avrupa Birliği’nde REACH Tüzüğü (Kimyasalların Kaydı, Değerlendirilmesi, İzni ve Kısıtlanması) ve CLP Tüzüğü (Maddelerin ve Karışımların Sınıflandırılması, Etiketlenmesi ve Ambalajlanması) kimyasalların güvenli yönetimi için temel düzenlemelerdir. Her ikisi de tehlikeli maddelerin tanımlanması, sınıflandırılması ve etiketlenmesini düzenleyerek ilgili risklerin tedarik zinciri boyunca açık bir şekilde iletilmesini sağlar.
Avrupa Kimyasallar Ajansı (ECHA) tarafından yönetilen REACH Tüzüğü, şirketlerin yılda bir tondan fazla miktarlarda ürettikleri veya ithal ettikleri kimyasalları kaydetmelerini ve değerlendirmelerini gerektirmektedir. Temel amacı, sanayide kullanılan maddelerin AB güvenlik standartlarına uygun olmasını sağlayarak insan sağlığını ve çevreyi korumaktır.
Öte yandan, Birleşmiş Milletler Küresel Uyumlaştırılmış Sistemi (GHS) temel alan CLP Tüzüğü, tehlikeli kimyasalların sınıflandırılması ve etiketlenmesine ilişkin kuralları belirlemektedir. Bu, her bir madde veya karışımla ilişkili tehlikeler hakkında bilgi sağlayan uyarı piktogramlarının, tehlike ifadelerinin (H) ve ihtiyati ifadelerin (P) zorunlu kullanımını içerir. Ayrıca CLP, etiketlerin ve güvenlik bilgi formlarının (SDS) tasarımı için kriterleri tanımlayarak tüm üye ülkelerde açık ve tek tip tanımlamaya olanak tanır.

Güvenlik standartlarına uymanın önemi

Tehlikeli mallara yönelik sınıflandırma ve etiketleme yönetmeliklerine uymak isteğe bağlı değil, tehlikeli malları elleçleyen tüm şirketler için yasal bir zorunluluktur. Uyumsuzluk, mali cezalar ve ticari kısıtlamalardan insan hayatını tehlikeye atan ve çevreye telafisi mümkün olmayan zararlar veren kazalara kadar uzanan ciddi sonuçlar doğurabilir.
Yasal sonuçların ötesinde, uygun bir etiketleme sisteminin kullanılması risk tanımlamasını kolaylaştırır ve depolarda ve lojistik merkezlerinde operasyonel verimliliği artırır. Açık ve standartlaştırılmış kodlama, çalışanların ve nakliyecilerin her bir maddeyle ilişkili tehlikeleri tanımasına ve gerekli güvenlik önlemlerini uygulamasına olanak tanıyarak bu ürünlerin taşınmasında hata ve kaza olasılığını en aza indirir.

Tehlikeli malların sınıflandırılması: ana kategoriler

Tehlikeli malların sınıflandırılması, elleçleme ve taşıma sırasında oluşturdukları risk düzeyine dayanmaktadır. Uluslararası düzenlemeler, her biri belirli özelliklere ve zorunlu güvenlik önlemlerine sahip dokuz ana sınıf oluşturmuştur.

Sınıf 1: Patlayıcılar

Sınıf 1 malzemeler, patlamaya veya ısı ve gaz salınımı ile hızlı bir kimyasal reaksiyona neden olacak şekilde tasarlanmış madde ve ürünleri içerir. Yanlış kullanım yangınlara, patlama dalgalarına ve malzemelerin parçalanmasına neden olabileceğinden bu ürünler son derece tehlikeli olabilir.
Patlayıcılar, risk seviyelerine göre, yüksek tahrip gücüne sahip olanlardan (dinamit gibi) piroteknik ürünler gibi daha düşük tehlikeye sahip olanlara kadar altı bölüme ayrılır. Bunların taşınması için, kazara patlama riskini en aza indirecek şekilde güçlendirilmiş ambalajlar, güvenli mesafeler ve kontrollü koşullar gereklidir.

Sınıf 2: Gazlar

Basınç altında sıkıştırılan, sıvılaştırılan veya çözündürülen gazlar Sınıf 2‘ye aittir ve yanıcı, zehirli veya aşındırıcı olabilir. Bu ürünler, boğulma, yangın veya tehlikeli kimyasal reaksiyonlara yol açabilecek bir sızıntı durumunda hızla genişleme yetenekleri nedeniyle önemli tehlikeler oluşturur.
Bu sınıf üç ana kategoriye ayrılır:
-Propan ve bütan gibi yanıcı gazlar.
-Azot ve karbondioksit gibi yanıcı ve zehirli olmayan gazlar.
-Klor ve amonyak gibi zehirli gazlar.
Gazların taşınması için kullanılan silindirler ve tanklar basınçlandırılmalı ve uygun şekilde etiketlenerek doğru kullanım ve depolama sağlanmalıdır.

Sınıf 3: Yanıcı sıvılar

Bu kategori düşük parlama noktasına sahip sıvıları kapsar, yani kıvılcım, alev veya sıcak yüzeyler tarafından kolayca tutuşturulabilirler. Benzin, aseton ve etanol gibi maddeler bu sınıfa girer ve kimya, ilaç ve enerji endüstrilerinde çok önemlidir.
Bu sıvıların taşınması, yanıcı buharların birikmesini önlemek için yangına dayanıklı kaplar ve yeterli havalandırma sistemleri gerektirir. Ayrıca, yangın veya patlamalara yol açabilecek sızıntı ve dökülmelerden kaçınmak için bunların taşınmasında katı protokoller izlenmelidir.

Sınıf 4: Yanıcı katılar

Yanıcı katılar, kendiliğinden yanabilen veya suyla şiddetli reaksiyona girerek yangınlara ve patlamalara neden olabilen malzemeleri içerir. Bunlar, endüstriyel süreçlerde ve kimyasal imalatta kullanılan beyaz fosfor ve magnezyum gibi maddeleri içerir.
Bu ürünlerin depolanması kuru ve izole koşullarda yapılmalı, neme veya tutuşturucu kaynaklara maruz kalması önlenmelidir. Ayrıca, taşıma sırasında güvenli elleçlemeyi sağlamak için etiketleme bunların tehlikeliliğini açıkça belirtmelidir.

Sınıf 5: Oksitleyici maddeler ve organik peroksitler

Sınıf 5 maddelerin kendileri yanıcı değildir, ancak oksijen açığa çıkarabilir ve diğer malzemelerin yanmasını hızlandırarak yangın riskini artırabilir. Bu ürünlere örnek olarak kimya ve tekstil endüstrilerinde yaygın olarak kullanılan amonyum nitrat ve hidrojen peroksit verilebilir.
Bu ürünler basınca dayanıklı kaplarda taşınmalı ve kontrolsüz reaksiyon olasılığını azaltmak için ısı kaynaklarından korunmalıdır. Ayrıca, kazaları önlemek için şirketlerin bu malzemeleri sıkı güvenlik protokolleri ile taşıması çok önemlidir.

Sınıf 6: Toksik ve Bulaşıcı Maddeler

Sınıf 6 ürünler, insan sağlığına ciddi zarar verebilecek zehirli kimyasalları ve biyolojik ajanları içerir. Bunlar arasında pestisitler, endüstriyel kimyasallar ve tıbbi araştırmalar için taşınan patojen mikroorganizmalar yer alır.
Bu maddelerin elleçlenmesi ve taşınması, kazara teması veya çapraz kontaminasyonu önlemek için kapalı kaplar, kontrollü havalandırma sistemleri ve açık işaretler gibi özel koruma gerektirir.

Sınıf 7: Radyoaktif malzemeler

Radyoaktif maddeler, insan sağlığı ve çevre üzerindeki olumsuz etkileri nedeniyle tehlikeli malların taşınmasında karşılaşılan en büyük zorluklardan birini teşkil etmektedir. Bu malzemeler arasında uranyum, plütonyum ve tıpta ve nükleer enerji üretiminde kullanılan bazı izotoplar bulunmaktadır.
Güvenliklerini sağlamak için bu ürünler, radyasyon izleme sistemleri ve katı taşıma yönetmelikleri ile yüksek korumalı kurşun veya çelik konteynerlerde taşınmalıdır. Ayrıca, kazara maruz kalmayı önlemek için etiketlerinde radyasyon sembolleri ve açık uyarılar bulunmalıdır.

Sınıf 8: Aşındırıcı maddeler

Aşındırıcı maddeler, organik dokulara zarar verebilen veya sülfürik, hidroklorik ve kostik asitler gibi metalik malzemeleri bozabilen kimyasalları içerir. Bu ürünler, yanlış kullanımın ciddi yanıklara ve yapısal hasara yol açabileceği kimya, ilaç ve metalürji gibi sektörlerde kullanılmaktadır.
Kazaları önlemek için, bu ürünler, sızıntı veya diğer bileşiklerle tehlikeli reaksiyonlar olmadığından emin olmak için ek güvenlik malzemeleri ile korozyona dayanıklı kaplarda taşınmalıdır.

Sınıf 9: Çeşitli tehlikeli maddeler ve eşyalar

Bu son kategori, önceki sınıflara uymayan ancak güvenlik veya çevre açısından önemli riskler arz eden ürünleri kapsamaktadır. Örnekler arasında lityum piller, asbest, kuru buz ve manyetize maddeler yer almaktadır.
Tehlikeler malzemenin türüne göre değişiklik gösterdiğinden, yönetmelikler uygun kullanım sağlamak ve ilgili riskleri azaltmak için ürüne özel paketleme ve işaretleme gerektirir.

Tehlikeli malların etiketlenmesi: temel unsurlar

Piktogramlar: Tehlikelerin görsel olarak tanınması

Tehlike piktogramları, bir madde veya karışımın tehlikeleri hakkında uyarıda bulunmak için tasarlanmış grafik sembollerdir. Bu simgeler etiketlerde açıkça görülebilmeli ve Küresel Uyumlaştırılmış Sistem (GHS) tarafından belirlenen uluslararası standartlara uygun olmalıdır.
Her bir piktogram, kırmızı kenarlıklı eşkenar dörtgen bir şekle ve tehlikenin türünü temsil eden siyah bir sembole sahiptir. En yaygın kullanılan piktogramlar arasında yanıcılık, toksisite, korozyon, patlayıcılık ve çevresel tehlikeler yer almaktadır. Bu piktogramların etiketlerde doğru şekilde yer alması, kazaların önlenmesi ve tehlikeli ürünlerin her türlü endüstriyel ortamda doğru şekilde kullanılmasını kolaylaştırmak için gereklidir.

Uluslararası standartlara uygun renkler ve şekiller

Tehlikeli malların etiketlenmesi sadece grafik sembollere değil, aynı zamanda ürünlerin tehlike seviyesini gösteren standartlaştırılmış renk ve şekillerin kullanımına da dayanmaktadır. Bu renkler ADR, IMDG ve IATA gibi kuruluşlar tarafından düzenlenmekte ve tehlikelerin hızlı ve etkili bir şekilde tanımlanmasını sağlamaktadır.
Örneğin, yanıcı maddeler genellikle kırmızı bir arka planla etiketlenirken, toksik ürünler siyah ve beyaz bir arka planla etiketlenir. Aşındırıcı maddeler siyah beyaz bir işaretle tanımlanırken, patlayıcılar uyarı piktogramlarıyla birlikte turuncu renkte etiketlenir. Bu görsel kurallar, bu ürünlerin taşınması veya depolanmasında yer alan herkesin tehlikeleri hemen fark etmesini sağlar.

APLINK HRX BiColor: Piktogramların işaretlenmesi için ideal

United Barcode Systems’ın yeni nesil yüksek çözünürlüklü GrayScale inkjet yazıcıları APLINK HRX BICOLOR, piktogramları ve metinleri iki renkte işaretlemek için mükemmel bir çözümdür.
REACH CLP Yönetmeliğinin gerekliliklerine uygun olan ve eş zamanlı kırmızı ve siyah baskı sunmak üzere tasarlanan bu yüksek çözünürlüklü GrayScale inkjet yazıcı, kimyasal etiketleme ve diğer endüstriyel uygulamalarda net ve doğru tanımlama sağlar. Gelişmiş teknolojisi sayesinde 250 m/dak’ya varan hızlarda ve saniyede 30 baskıya varan oranlarda baskı yapabiliyor ve yüksek hacimli üretim hatlarında yüksek verim sağlıyor.
APLINK HRX BICOLOR, Eleman Başına Kontrast (CPE) kullanarak mesajın önemli unsurlarını vurgulama yeteneğine ek olarak, tümü tek bir 10 inç HMI ekranından kontrol edilen dört adede kadar baskı kafasının bağlanmasına izin vererek son derece ölçeklenebilirdir. UVLED kürleme sistemleriyle uyumluluğu ve düşük mürekkep tüketimi için optimize edilmiş tasarımı, onu ikincil ambalaj üzerine baskı için verimli ve sürdürülebilir bir seçenek haline getiriyor. Yatayda 1440 dpi’ye ve dikeyde 180 dpi’ye varan çözünürlüğü ile kutular, çuvallar, tepsiler ve diğer endüstriyel ambalajlar üzerinde kimya endüstrisinin en yüksek standartlarını karşılayan keskin ve doğru markalama sağlar.

Etiketlerdeki zorunlu bilgiler: semboller, kodlar ve açıklamalar

Tehlikeli malların etiketlenmesi, düzenleyici piktogramlar ve renklerin ötesinde, ürünün güvenli bir şekilde taşınmasını sağlamak için ayrıntılı bilgiler içermelidir. Zorunlu veriler şunları içerir:

  •   Ürünün adı ve BM sınıflandırması.
  •   Malzemenin belirli tehlikelerini gösteren tehlike kodları ve önlem ifadeleri (H ve P).
  •   Ürünün izlenebilirliğini sağlayan üretici veya distribütör bilgileri.
  •   Olayları önlemek için güvenli depolama ve taşıma talimatları.

Yasal yaptırımlardan kaçınmak ve lojistik sürecinin tüm aşamalarında güvenliği sağlamak için bu gerekliliklere uyulması şarttır.

APLINK HRX BiColor, tehlikeli malların tanımlanması için en iyi çözümdür.

Doğru endüstriyel kodlama ve işaretleme, kimya endüstrisinde izlenebilirliği, güvenliği ve operasyonel verimliliği sağlamak için temel bir dayanaktır. United Barcode Systems’ın çözümleri ve özellikle yeni nesil yüksek çözünürlüklü iki renkli yazıcılarımız APLINK HRX BICOLOR, her ortamda özel ihtiyaçlarınızı karşılayacaktır. Bugün bize ulaşın ve size nasıl yardımcı olabileceğimizi öğrenin.

İçindekiler Tablosu

Hatlarınız için hangi ekipmanın doğru olduğunu bilmek ister misiniz?
HİÇBİR ŞEYİ KAÇIRMA!
Şimdi bültenimize abone olun

HABER BÜLTENIMIZE ABONE OLUN

UNITED BARCODE SYSTEMS, S.L. veri denetleyicisi olarak sorgunuza veya talebinize yanıt vermek için verilerinizi işleyecektir. Verilerinize erişebilir, düzeltebilir ve silebilir, ayrıca Gizlilik Politikamızdaki veri koruma ile ilgili ek ve ayrıntılı bilgilere başvurarak diğer haklarınızı kullanabilirsiniz. Gizlilik Politikasında.